პოლიტიკა
არნო ხიდირბეგიშვილი: საქართველო გაქრება სამკუთხედში „აშშ - ევროკავშირი - რუსეთი“, თუ კვლავ ნატოს ჩაებღაუჭება!

   მკითხველს ვთავაზობთ ინტერვიუს ფრაგმენტს საქინფორმის მთავარ რედაქტორ არნო ხიდირბეგიშვილთან, სადაც მიმოხილულია რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობებისა და შიდა კონფლიქტების პრობლემები გასული კვირის მოვლენების ჭრილში, რამაც მკითხველთა აუდიტორიის დიდი ინტერესი გამოიწვია - როგორც საქართველოში, ისე საზღვარგარეთ.

- დიდი ნაბიჯებიპატარა ნაბიჯების სერიად გადაქცევა” - ჩამოიტანა თუ არა გერმანიის პრეზიდენტმა საქართველოში კონფლიქტების მოგვარების მისეული უნივერსალური ფორმულა? გათვლილია თუ არა ის ქართველების შერიგებაზე აფხაზებსა და ოსებთან, თუ მხოლოდ უკრაინაში არსებულ ვითარებაზეა „მიბმული“? მართალია თუ არა, რომ ეს ფორმულა შეიქმნა რუსეთის გავლენით და ითვალისწინებს, პირველ რიგში, მის სახელმწიფოებრივ ინტერესებს?

- ფრანკ-ვალტერ შტაინმაიერი ჩამოვიდა წინადადებათა პაკეტით აფხაზეთსა და ე.წ. სამხრეთ ოსეთთან გამყოფ ხაზზე სიტუაციის დარეგულირების შესახებ, თუმცა მანაც და საქართველოს ხელმძღვანელობამაც უარყვეს ეს ფაქტი, რათა დეტალები წინასწარ არ გამჟღავნებულიყო. მე არ დავარქმევდი ამ წინადადებებს "შტაინმაიერის ფორმულას" - განა საყოველთაოდ ცნობილი ინგლისური იდიომა "Step by step" ("ნაბიჯ-ნაბიჯ") სწორედ ამ ტაქტიკას არ გულისხმობს - "ნაბიჯ-ნაბიჯ, თანდათანობით წინსვლას, როცა არ შეიძლება დიდი ნაბიჯების გადადგმა“?! ამერიკელების გარდა, რომლებიც სხვებთან შედარებით უფრო ხშირად იყენებენ ამ ფრაზას, ყველა ქვეყნის დიპლომატი და პოლიტიკოსი წარმოთქვამს „Step by step” სწორედ ინგლისურად, ისევე, როგორც, მაგალითად, დღეს პოპულარულ „Higly likely“-ს. ასე რომ, ეს სრულებითაც არ წარმოადგენს შტაინმაიერის „ნოუ-ჰაუს“ და კონფლიქტების მოგვარების ჩვეულებრივი მეთოდია, რომელიც გულისხმობს უამრავი ტექნიკური, მათ შორის, ჰუმანიტარული და ეკონომიკური საკითხების ეტაპობრივად გადაჭრას, რათა, როდესაც რიგი მიდგება სამომავლოდ გადადებულ მთავარ პრობლემაზე, მხარეებმა „გაკვირვებით“ შენიშონ, რომ მათი მოგვარება თურმე არც ისე რთულია, როგორც ეს თავიდან ეგონათ.

   რაც შეეხება რუსეთის გავლენას: არა, რუსეთს სავარაუდოდ არ მიუღია მონაწილეობა მარტივი ”შტაინმაიერის ფორმულის” შემუშავებაში და არ დაუვალებია შტაინმაიერისთვის შუამავლობა საქართველოს კონფლიქტების მოგვარებაში აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთთან ერთი მიზეზის გამო - იმიტომ, რომ რუსეთისთვის ასეთი კონფლიქტები უბრალოდ აღარ არსებობს უკვე 11 წელია. კონფლიქტი რუსეთისთვის დაიხურა აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის აღიარების შემდეგ. ჩვენთვის კონფლიქტი არ არსებობს, არ არსებობს ოკუპაცია, ჩვენ ამას ვუწოდებთ 2008 წელს ორი ახალი დამოუკიდებელი სახელმწიფოს შექმნას, რომლებმაც ხელი მოაწერეს თანამშრომლობის ხელშეკრულებას რუსეთის ფედერაციასთან, მათ შორის სამხედრო სფეროში”, - განაცხადა რფ-ის საგარეო საქმეთა მინისტრის ახალმა მოადგილემ ანდრეი რუდენკომ, რომელიც „ქართულ მიმართულებას“ სათავეში კარასინის შემდეგ ჩაუდგა.

- იქნებ მოსკოვმა შტაინმაიერმეშვეობით რაღაც მესიჯებგადასცა ოფიციალურ თბილისს, იმის გათვალისწინებით, რომ პირველად მან შემოგვთავაზა თავისი ფორმულა აფხაზეთთან მიმართებაში ჯერ 2008 წელს, როცა გერმანიის საგარეო საქმეთა მინისტრი იყო?

- გამორიცხული არ არის. საერთოდ კი მე კარგად მესმის ზოგიერთი მოღვაწის მწვავე სურვილი - ყველაფერში განჭვრიტოს "ყოვლისშემძლე კრემლის გრძელი ხელი" - აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებშიც, სკრიპალის მოწამვლაშიც და შტაინმაიერის მისიაშიც, რათა შემდგომში კვლავაც ჰქონდეს დისკრედიტაციისა და სანქციების დაწესების საბაბი. თუმცა, მინდა მკითხველის ყურადღება მივპყრო ერთ საინტერესო კოლიზიას: ცალ-ცალკე, ნატოს გარეთ, თითქმის ყველა ქვეყანას - ალიანსის წევრებს შესანიშნავი ურთიერთობები აქვთ რუსეთის ფედერაციასთან. ხოლო, მაგალითად, გერმანია, საფრანგეთი, იტალია, თურქეთი მისი უმნიშვნელოვანესი პარტნიორებიც კი არიან და, სხვათა შორის, სამხედრო ბლოკში საქართველოს გაწევრებას ეწინააღმდეგებიან. ჩნდება კითხვა: რა ემართებათ მაშინ, როდესაც ისინი იკრიბებიან უაზრო „ტუსოვკაზე“, სახელწოდებით „ნატო“, რომელიც დიდი ხნის არარსებული ვარშავის ხელშეკრულების საპირწონედ შეიქმნა?! მაგალითად, ნუთუ პოზიციას იცვლის საფრანგეთის პრეზიდენტი მაკრონი, რომელმაც ახლახან G7- ის ველებზე განაცხადა, რომ "დასავლეთის ჰეგემონია დასრულდა" და ამიერიდან "ევროპაში უსაფრთხოების არქიტექტურის აშენება შეუძლებელია რუსეთის გარეშე"?! ხოლო თუ ისინი თავიანთ პოზიციებზე რჩებიან, მაშინ ვინღა წარმოადგენს ნატოს ანტირუსულ ხელმძღვანელობას?

- 10 ქვეყანაში, საქართველოს ჩათვლით, 2020 წლის აპრილსა და მაისში გაიმართება ნატო-მასშტაბური წვრთნები " Defender Europe 2020" ("ევროპის დამცველი 2020"), რომელშიც მონაწილეობას მიიღებს 40 000 სამხედრო მოსამსახურე, რომელთაგან ნახევარი - 20 000 - აშშ-სამხედრო პირები არიან, რაც ევროპაში ამერიკული სამხედრო კონტინგენტის ყველაზე დიდი ყოფნა იქნება ბოლო 25 წლის განმავლობაში. აშშ-ის ევროპული სარდლობა არ მალავს, რომ წვრთნები მიმართული იქნება "ალიანსის სამხედრო მზადყოფნის გაზრდასა და პოტენციური მოწინააღმდეგეების შეკავებაზე", ანუ რუსეთისა.

   თქვენი აზრით, რამდენად შეესაბამება ეს ”რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობების დაბრუნებას 2019 წლის ივნისამდე არსებულ დონეზე მაინც”, ანუ თბილისში ანტირუსული გამოსვლების ჩატარებამდე, რომლებიც პროვოცირებული“ იქნა გავრილოვის დელეგაციის მიერ? როგორც რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროში, სახელმწიფო დუმასა და პრეზიდენტის ადმინისტრაციაში აღინიშნავენ, წინააღმდეგ შემთხვევაში საქართველოსთან პირდაპირი ავიამიმოსვლის განახლება შეუძლებელია, ხოლო მომზადებული სავიზო რეჟიმის მოხსნა შეგვიძლია სულაც დავივიწყოთ...

- აი, კიდევ ერთი კოლიზიაც! და რა ხდებოდა, მითხრათ გეთაყვა, 2019 წლის ივნისამდე?! "ქართული ოცნებისთვის" მზე ჩრდილოეთიდან ამოდიოდა, თუ საქართველოში არ ტარდებოდა ნატოს საერთაშორისო წვრთნები წელიწადში 2-ჯერ? ემზადებოდნენ კონსტიტუციიდან ჩანაწერის ამოღებას საქართველოს უალტერნატიული ევროატლანტიკური ინტეგრაციის შესახებ, თუ ხელისუფლება, ოპოზიციასთან ერთად, არ ნათლავდა რუსეთს აგრესორად და ოკუპანტად?! იქნებ აპირებდა ნატო-საქართველოს წვრთნისა და შეფასების ერთობლივ ცენტრის (JTEC) დახურვას, თუ უარი თქვა სახელმწიფო ბიუჯეტის 2% -ზე მეტის შეიარაღებაზე დახარჯვაზე ნატოს სტანდარტების შესაბამისად?! განა ანტირუსულ საპროტესტო აქციებამდე (ე.წ. ”გავრილოვის ღამეებამდე”) საქართველო აპირებდა შავი ზღვის რეგიონული უსაფრთხოების კონცეფციის - კავკასიაში, პანკისის დეაქტუალიზაციის შემდგომ, რუსეთის შემაკავებელი ნატოს ახალი სტრატეგიის დატოვებას?! ნუთუ რუსეთთან ურთიერთობები „საამურად“ გაუმჯობესდა, და საქართველომ უკვე დახურა საბჭოთა ოკუპაციის მუზეუმი, შემდგომ კი ოკუპაციის შესახებ კანონის გასაუქმებლად ემზადებოდა?! არა, მსგავსი არაფერი მომხდარა და არც შეინიშნებოდა! მაშ რატომ, რის საფუძველზე იმშვიდებენ თავს რუსეთში, როცა ”რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობების დაბრუნებას 2019 წლის ივნისამდე არსებულ დონეზე მაინც” საუბრობენ?!

- ივნისის მოვლენებამდე არსებულ დონეზე დაბრუნებაში, მოსკოვმა ალბათ იგულისხმა პირდაპირი ავიარეისების აღდგენა, რუსეთში უწინდელი მოცულობით ქართული პროდუქციის ექსპორტი და რუსი ტურისტების მასიური ჩამოსვლა, რაზემკვეთრად უარყოფითად იმოქმედა 22 და 23 ივნისს თბილისში ცნობილმა რუსოფობიურმა პროვოკაციებმა, ომლებსაც პრაქტიკულად მხარს უჭერდნენ პრეზიდენტი ზურაბიშვილი და იმჟამინდელი პრემიერ-მინისტრი ბახტაძე.

- კარგი, მაშინ "step by step" კვლავაც გავაგრძელოთ ხელოვნურად თავის მოტყუება "მცირე ნაბიჯებით", როგორც შტაინმაიერი გვირჩევს! ეს ყველაფერი მახსენებს კარგად ნაცნობ „There are no ugly women but there is little vodka”-ს (”არ არსებობენ მახინჯი ქალები, არსებობს ცოტა არაყი”), რაც ლონდონის როიჰემპტონის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა დაამტკიცეს. მითხარით, გეთაყვა, მაშინაც კი, თუ ოფიციალური თბილისი შეწყვეტს რუსეთს მტრად და ოკუპანტად მოხსენიებას, ამით რამე შეიცვლება? ნუთუ მოსკოვიდან დაინახეს ისეთი დადებითი წინაპირობები ჩვენს ქვეყნებს შორის, რომლებსაც მე თბილისში გამადიდებელი შუშითაც ვერ ვხედავ?! და იცით, რატომ ხდება ასეთი გაუგებრობა?! იმიტომ, რომ სახელმწიფო დუმა და სხვადასხვა რუსული ორგანიზაციები, როგორიცაა, მაგალითად, „საზოგადობრივი პალატა“, „რუსკი მირ”, გორჩაკოვისა და პრიმაკოვის ფონდები, საქართველოში თანამშრომლობას აგრძელებენ ათასი ჯურის ვიგინდარასთან, რომელიც ყალბ ინფორმაციას აწვდის მოსკოვს, საკუთარი მნიშვნელობის დემონსტრაციის მიზნითა და მორიგი გრანტის მისაღებად! და შემდგომ - ჯერ კიდევ "უძრაობის" ხანიდან ცნობილი სქემის მიხედვით - „ატკატები“, სიგელები და მედლები!

   მაგრამ სინამდვილეში ხომ არ არსებობს გადაუჭრელი პრობლემები - არსებობს მხოლოდ მათი გადაჭრის სურვილის უქონლობა! საქართველოს წარმეტებისა და აყვავებისგან ერთი ნაბიჯიღა აშორებს, მაგრამ ამ ნაბიჯის გადადგმა დღეს ხელისუფლებას არ სურს...

- თქვენ ადრე მრავალვარიანტს სთავაზობდით რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობების დალაგებისა და საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის აღსადგენად, კერძოდ, სამხედრო ნეიტრალიტეტს და ფორმულას „საქართველო + რუსეთი = საქართველო + აფხაზეთი + სამხრეთ ოსეთი“, რაც გულისხმობს საქართველოს შესვლას ევრაზიის ეკონომიკური კავშირის შემადგენლობაში. თუმცა დღეს, შექმნილ ვითარებაში, ეგებ ღირდეხიდირბეგიშვილის ამ ფორმულის დაიწყება და კონსენსუსის მისაღწევად, წინ პატარ-პატარა ნაბიჯებით სიარული, ე.წ. "წითელი ხაზის" გადაუკვეთავად? ა დროებით თვალის დახუჭვა არსებულ, ჯერჯერობით გადაულახავ უთანხმობებზე, როგორც შტაინმაიერი ირჩევს?

- აქ მართლაც ბევრი ვარიანტია, და”step by step” მათგან საუკეთესო როდია, რადგან მოსკოველი ჩინოვნიკებისგან კონსერვატიულ მიდგომას ვხედავთ, თბილისში კი კონსტრუქციული დიალოგისთვის მზად არ არიან. მაგრამ „შინაურ მღვდელს შენდობა არა აქვს" - ჩვენ ხომ მივეჩვიეთ მესიის საზღვარგარეთ ძებნას, თითქოსდა ყველაფერი უცხოური საუკეთესო იყოს?! თავად კათალიკოს- პატრიარქი ილია მეორეც კი იმედით ეკიდება შტაინმაიერის დიპლომატიურ გამოცდილებას აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთთან კონფლიქტების გადაჭრის საქმეში! მაგრამ ნუთუ გადაშენდნენ ჩვენში ნიჭიერი და პატრიოტი ადამიანები?! როგორ შეიძლება, რომ ერთმა გერმანელმა, თუნდაც უბრძნესმა, ქართველებზე, უკრაინელებსა და რუსებზე უკეთ იცოდეს - რა უნდა აკეთონ შემდგომ, როგორ ესაუბრონ ერთმანეთს?!

მაგრამ თუ ვინმეს აუცილებლად სურს დაუჯეროს სწორედ „იმპორტულს“, მაშინ ინებეთ - აშშ და ამერიკის პრეზიდენტი ალბათ გაწყობთ?! ჰოდა, მოუსმინეთ ტრამპს, როგორც აწ გარდაცვლილი ჯანსუღ ჩარკვიანი იტყოდა, რომელმაც პირველად სახელი გაითქვა თავისი ლექსით "მოუსმინეთ ლენინს": "ბრძენი ლიდერები პირველ ადგილზე აყენებენ საკუთარი ხალხისდა საკუთარი ქვეყნის კეთილდღეობას... მომავალი არ ეკუთვნიგლობალისტებს; მომავალი ეკუთვნიპატრიოტებს. მომავალი ეკუთვნისუვერენულ და დამოუკიდებელ ერებს, რომლებიც იცავენ თავიანთ მოქალაქეებს, პატივს სცემენ თავიანთ მეზობლებს და პატივს სცემენ იმ განსხვავებებს, რაც თითოეულ ქვეყანას განსაკუთრებულსა და უნიკალურხდის. თითოეული ქვეყანა, რომელიც აფასებს თავის ისტორიას, კულტურასდა მემკვიდრეობას, დაცვისა და აღფრთოვანების ღირსია. ნუ შეეცდებით მათ წაშლასა და ჩანაცვლებას, ჭეშმარიტება აშკარაა: თუ გსურთ თავისუფლება, იამაყეთ თქვენი სამშობლოთი. თუ გსურთ დემოკრატია, გაუფრთხილდით თქვენს სუვერენიტეტს. და თუ მშვიდობა გსურს, გიყვარდეს შენი ხალხი! ”- განაცხადა ტრამპმა გაეროს 74-ე გენერალურ ასამბლეაზე სიტყვით გამოსვლისას. ამერიკის პრეზიდენტის თითოეული სიტყვა თითქოს საგანგებოდ არის მიმართული საქართველოს ხელისუფლებისადმი! ტყუილუბრალოდ როდი ჩაეჭიდა ტრამპის სიტყვებს პიარშიკი სააკაშვილი, რომლის პარტიაც მაშინვე 90 გრადუსით შემობრუნდა და საპარლამენტო არჩევნების წინაპერიოდში - რა ცინიზმია! - მოულოდნელად ალაპარაკდა ტრადიციულ ქართულ კულტურულ მართლმადიდებლურ ფასეულობებზე!

   დღევანდელი ქართველი ხელისუფალნი კი, თუ პატიოსანი ადამიანები არიან, უბრალოდ ვალდებული არიან გულახდილად ესაუბრონ ქართველ ხალხს. საქართველოს ხელისუფლებამ სასწრაფოდ უნდა აუხსნას მოქალაქეებს - რატომ არ ესმით არც ტრამპის და არც პუტინის?! ამის საუკეთესო ფორმაა არა მენტორის მონოლოგი, რომლის დროსაც ქართველი ხელმძღვანელები თავს ძალიან კომფორტულად გრძნობენ უვიცი ქართველი ტელეკორესპონდენტების პირისპირ, არამედ ტელედებატები. მაგალითად, მზად ვარ დიალოგისათვის ხელისუფლების ნებისმიერ წარმომადგენელთან, რომლის დროსაც იოლად დავამტკიცებ, რომ საქართველოს საგარეო პოლიტიკა ორიენტირებულია რაზეც გნებავთ, მაგრამ არა ეროვნულ ინტერესებზე! საქართველო არასოდეს იცხოვრებს ამერიკასავით, ევროპასავით ან რუსეთივით, ხოლო ქართული სახელმწიფოს მოდელი, რომელიც ითვალისწინებს ქართველი ხალხის ეროვნულ ინტერესებს, დღემდე არ შექმნილა! ამ გაურკვევლობაში, ნატოზე, როგორც მცურავ ტივტივაზე, ჩაბღაუჭებული, საქართველო აუცილებლად გაქრება აშშ – ს, ევროპასა და რუსეთს შორის სამკუთხედში, რომელმაც გაცილებით დიდი და მდიდარი სახელმწიფოები შთანთქა, ვიდრე რუსთაველის სამშობლოა!

   თუმცა მთელი უბედურება ის არის, რომ საქართველოს ამჟამინდელი ხელმძღვანელები "საშინლად შორს არიან ხალხისგან", როგორც ეს ლენინმა დაწერა 1912 წელს სტატიაში "გერცენის ხსოვნის შესახებ". მაგრამ გარდა იმისა, რომ ისინი ხალხისგან არიან შორს, ასევე შორს არიან ერთმანეთისგანაც, და თანაც, გამუდმებულ დაპირისპირებაში იმყოფებიან! ეს არის უპრეცედენტო შემთხვევა საქართველოს უახლეს ისტორიაში, როდესაც ერთიან მმართველ გუნდზე ვერ ვისაუბრებთ - წამყვანი მინისტრები, რომელთა ნამდვილი დიპლომები, ძირითადად, მხოლოდ რუსულია, ერთმანეთთან მუდმივ ანტაგონიზმში იმყოფებიან, ხოლო ყველა ერთად - პრემიერ-მინისტრთან მიმართებაში, რაც საქმისათვის ძალიან საზიანოა. კიდევ უფრო უარესია, რომ ხელისუფლებაში „უცხოების” შეღწევა - ანუ საზოგადოებაში პატივცემული ცნობილი მოღვაწეების, პატრიოტებისა და პროფესიონალების - დაბლოკილია „შორეულ მისადგომებთან“... ამრიგად, სატელევიზიო დებატებისა და მით უმეტეს რეფერენდუმის ჩატარების იმედად ყოფნა, ხალხის ნების გამოსავლენად ნატოში შესვლის შესახებ, სულ მცირე, გულუბრყვილობაა...

- რა კითხვებზე სურს პასუხიმოსმინა ქართველ ხალხს ხელისუფლებისგან?

- ელემენტარულზე. იქნებ ჩვენ, რიგითი ხალხი, იმდენად უბადრუკი ვართ, რომ არ გვესმის - რატომ უნდა გაწევრიანდეს საქართველო ნატოში, თუ ეს არის სამხედრო ბლოკი, ხოლო საქართველოს თავისი კონფლიქტების მოგვარება მხოლოდ და მხოლოდ მშვიდობიანი გზით სურს? და თუ ნატო რაღაც ზოგადსაკაცობრიო ფასეულობების სისტემაა, მაშასადამე, საქართველო, მისი მეზობლები და მსოფლიოს ყველა ქვეყანა, რომლებიც არ არიან ალიანსის წევრები, ამ ზოგადსაკაცობრიო ღირებულებებს ვერ ეზიარებიან?! თუ მსოფლიოში ზოგადსაკაცობრიო ფასეულობების მატარებელი მხოლოდ 26 ნატოს წევრი ქვეყანაა, მაშინ რატომ არ ისწრაფვიან აზერბაიჯანი და სომხეთი ალიანსისკენ მათი შესაძენად?! სხვათა შორის, ერთ-ერთ ბოლოდროინდელ ინტერვიუში ალექსანდრე ჭაჭიამ სწორად აღნიშნა, რომ "პოსტსაბჭოთა პერიოდში პოსტსაბჭოთა ქვეყნებში არ შექმნილა ხელოვნების არც ერთი შედევრი". თავიდან ამ ფრაზამ გამაოგნა და გამალებულად დავიწყე გახსენება - ფერწერა, მუსიკა, პოეზია, თეატრი, კინემატოგრაფი, არქიტექტურა ... და მართლაც - დიახ, ძალიან ნიჭიერი ნამუშევრები გამახსენდა, მაგრამ ყველა დროის შედევრები, სამწუხაროდ - ვერა ... და ისინიც, ის ძალიან ნიჭიერი ნაწარმოებებიც სსრკ-ის დროინდელი დიდი მოჰიკანების შექმნილია, რომლებიც ყოველდღე მიდიან ...

   კიდევ, ჩვენს მოქალაქეებს აინტერესებთ - რაში გვჭირდება ნატო, რომლის ხელმძღვანელობაც მოითხოვს, რომ ბლოკს აფხაზეთისა და სამაჩაბლოს გარეშე შევუერთდეთ? თუმცა, აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობის აღიარებაც კი არ აძლევს საქართველოს ნატოში შესვლის გარანტიას. მაშ, რაში სჭირდება საქართველოს ნატო, თუ იქ მას არ მიიღებენ MAP– ს გარეშე, ხოლო MAP-ს გაიმეტებენ მხოლოდ მაშინ, როდესაც იგი დააკმაყოფილებს ალიანსის სტანდარტებს ეკონომიკის, სასამართლო სისტემის, მედიის თავისუფლების სფეროებში და ასევე, გადაჭრის ტერიტორიული მთლიანობის პრობლემებს?! ხოლო თუ საქართველო იქნება სუვერენული და მთლიანი, მდიდარი, თავისუფალი მედიითა და მოუსყიდავი სასამართლოთი, მაშინ მით უმეტეს - რაში სჭირდება მას ნატო? და რატომ უნდა დაუთმოს საქართველომ ნატოს ფოთისა და ბათუმის საზღვაო პორტები, რითაც თურქეთის პორტი მერსინის კომპენსაციას მოახდენს? ვინდაიდან თურქეთი რუსეთის სტრატეგიული მოკავშირე გახდა, ხოლო ნატოს სურს რუსეთის საზღვაო ძალებს დაუპირისპირდეს შავ ზღვაში - სოხუმსა და ყირიმში? რატომ უნდა გაწონასწორდეს ეს ”ბალანსი” მაინცდამაინც საქართველოს ტერიტორიულ წყლებში?! განა ქვეყანა-კანდიდატი საქართველოს გარდა, არ არსებობს შავიზღვისპირა ქვეყნები - ნატოს წევრები?!

(გაგრძელება იქნება)